Кейінгі жылдары қаза тілінде ойланбай, орыс тілінен тікелей аударып сөйлеу белең алды. "Я думаю", "я считаю", "я желаю" дегенді тікелей "деп ойлаймын", "деп тілеймін", "деп есептеймін" деп сөйлейтіндер көп. Жаңалықты бөлісудің орнына "жаңалықпен бөлісіп" жүрміз. Осылай тілді бұрмалап, өзге тілдегі сөз тіркестері мен сөйлемдерді сол тілдің ережесін қолданып сөйлем құрастыруды немесе тікелей аудара салуды калька дейді.
Белгілі редактор, филолог Назгүл Қожабек Telegram-да "Калькасыз қазақ тілі" арнасын жүргізеді. Канал авторы қазақ тілінде сауатты жазып үйренуге, калькасыз сөйлеуге үндейді. Онда ол тікелей аудармаларды, қазақ тілі ережесіне сай келмейтін сөз тіркестері мен сөйлемдердің дұрыс айтылуы мен жазылуын түсіндіріп келеді. Осы орайда Информбюро порталы "Калькасыз қазақ тілінде" мысал болған калькалардан шағын тест әзірледі. Қайсы қате, қайсы дұрыс? Тауып көріңіз.
Informburo.kz порталы әзірлеген өзге тапсырмаларды да орындап көріңіз:
- Жұмбақтың жауабын тауып, қазақша үйреніңіз. Тест
- Қазақша үйренейік: Мақал-мәтелдерді қаншалықты жақсы білесіз?
- Оралхан Бөкейге – 80 жыл. Қаламгер өмірі мен шығармашылығына арналған тест
- Абай туралы қаншалықты жақсы білесіз? Тест
- Алаш қайраткерлерін жақсы білесіз бе? Фототест
- Бұл кімнің ескерткіші? Фототест
- Рейхстагқа ту тіккен қазақ кім? ҰОС тарихы бойынша 10 тест сұрағы
- Рамазан айында қандай білім жинадыңыз? Ораза-тест
- Ұлыстың ұлы күнін мерекелеуді сұрап Колбинге хат жазған кім? Наурыз-тест
- Быламық па, ботқа ма? Қазақтың ұлттық тағамдарына арналған тест
- "Бүгін менің туған күнім, ой пәлі-ай". Ақын Мұқағали Мақатаев жайлы тест
- Погондағы жұлдыздар: әскери шендерді айыра білесіз бе? Тест
- Тұрақты сөз тіркестерінің мағынасын қаншалықты жақсы білесіз? Тест
- Сіз министрлерді жақсы танисыз ба? Фототест
- Жол белгілерін жақсы білесіз бе? Жүргізушілерге арналған тест
- Екінші Елизавета патшайымның өмірі туралы не білесіз? Тест
- "Менің атым Қожа" фильмінің кейіпкерлері есіңізде ме? Тест
- Жастар тілін түсінесіз бе? Тесттен өтіп, тексеріп көріңіз
- Тест: "Жүдә", "біттей", "бытықана". Диалект сөздердің мағынасын қаншалықты білесіз?
- Тест: "Жынымды келтірмеңізші". Шенеуніктердің хит болған сөздері есіңізде ме?
- Қазақ ертегілерін жақсы білесіз бе? Тест
- Қошқар мүйіз бен арқар мүйізді ажырата аласыз ба? Ою-тест
- Республика күні тарихын жақсы білесіз бе? Тест
- Қазақстанда президент сайлауы қалай өтетінін білесіз бе? Тест
- Тест: Теңгенің тарихын жақсы білесіз бе?
