– Әкем малшы болған, бала кезімнен оған көмектесіп, көктемде жайлауға шығып, қыс түсе қар тізеден асқанда қыстауға келіп жүрдік. Ауыр жұмыстың кесірінен әкемнің денсаулығы нашарлап, төсек тартып жатып қалды. Мал шаруашылығы өз мойнымда болды.
90 жылдары ауыл тарай бастады. Күн көру қиындай түсті. Осылай жұмыс іздеп 2000 жылы Астанаға келдім.
Бір-екі жыл құлбазарда жүрдім, көрмегенім жоқ. Алғашқы жылдары 300-400 мың теңгеге дейін еңбекақымды ала алмай алдандым да, – дейді Темірбек ата.
Сүйенерім – кемпірім
Жанат апа екі жарым жыл екінші топ мүгедегі болған екен. "Балдақпен жүре аласыз, қасыңызда шалыңыз бар" деп былтыр үшінші топқа түсіріп тастапты.
– Бір күні түнде мені мызғып алсын десе керек, дәретханаға өзі жалғыз шығып келмекші болғанда сыртта құлап қалыпты. Ояна келсем қасымда кемпірім жоқ, далаға шықсам, аунап тұра алмай жатыр, сөйтіп зәремді ұшырған, – дейді ата.
Мен қалай мүгедек болдым
Құлағым да дұрыс естімейді
Естігіш құралдың батарейкасының бағасы да удай. Бір қорапта 60 дана, бағасы бұрын 20 мың еді, қазір 30 мыңға көтеріліпті, бір батарейкасы бес-ақ күнге жетеді, сонда бір қорабы бір жылға да жетпейді.
Демікпе тағы бар
Жақсы адамдар жоқ емес
Қағаз қорап сатуда да бәсеке бар
– Тамақ сататын саудагерлерде қорап күнде босайды. Бір-біреуін 200 теңгеден сатып аламын. Сататын адам көп, бірінен кейін бірі хабарласып жатады. Соны апарып ет сатушыларға 500-600 теңгеден өткіземін. Кейде бәсекелестерім алдында бағасын түсіріп жіберемін, бәріміздің көздегеніміз бес тиын пайда ғой. Үйге құр қол келуден ұяламын.
Қорап сату да "қауіпті бизнес"
Темірбек ата ертелі-кеш ары-бері көп жүреді. Кейде жолында кездескен жас жігіттердің 20-50 теңге сұрағанына намыстанамын, дейді ол. Тіпті сондай біреулер бұған күш көрсетіп, қол-аяғынан ұстап тұрып, бірде ұялы телефонын тартып алған екен.
– Тепсе темір үзетін жігіттер мен сияқты мүгедектен ақша сұрауға ұялмайды. Ақша сұрағандарға, шай мен нан алып берейін деп айтамын. Мен берем, басқасы береді, қосып арақ алады.
Үй иесі – құдайға қараған адам
Жалдап отырған үйдің иесі атаның жағдайына қарайды екен. Ауласына қанша болса да, қораптарын жиып, қоюға тыйым салып отырған жоқ. Моншасына тегін жуынады.
– Аллаға шүкір, пәтер иесі – жақсы азамат. Жағдайымызды ескеріп жатады. Көмегін аяған емес, алғысымыз шексіз.
Қорап бизнесінде де кірісі-шығысты қатаң қадағалау керек
Қорап сатумен тапқан табыс тұрақты емес... күнделікті ішіп-жеуге ғана. Ата мен кемпірі мүгедектігі бойынша ай сайын әрқайсысы 23 мың теңге жәрдемақы алады. Тұрақты кіріс – 46 мың теңге. Оның 30 мыңын пәтерақыға төлейді. Қалған 16 мың теңгені олай да бұлай да тартады.
– Кемпірім 5-6 жыл болды дәрінің көмегімен ғана отыр. Үш жыл бойы төсектен басын көтере алмай жатты. Дәрілер өте қымбат. Жәрдемақысы өзінің қажетінен аспайды. Оның үстіне азық-түіктің бағасы да қуантарлық емес, білесіздер ғой...
Әкімшілік қасына жолатпайды
Темірбек ата 2014 жылы ғана мемлекеттен берілетін үйге кезекке тұрған. Ол жерде де өзінің шарттары болғандықтан, екі жыл бойы тұрақты тірекеуді күтеді. Зарығып жүріп жеткен кезегі – 15 мыңыншы.
– Үй кезегінен жыл өткен сайын үмітім үзіліп барады. Менің шалажансар екенімді ескеріп, жылжытар деп бармаған жерім жоқ. НұрОтанға да, әкімшілікке де бардым, тіпті жолатпайды, – дейді ол.
Соңғы кезде шаршап жүрмін
Темірбек ата күнде таңғы үште тұрады. Шай-пайын ішіп, қораптарын тиеп, базарға беттейді. Саударгерлерден бұрын барып, күтіп тұрады. Қорап алуға келді ме деп жанына жақындаған адамға жаутаңдап жүреді. Шаршағаны туралы ойлауға уақыты жоқ.
– Алладан кемпірімнің алдында алса екен деп сұраймын. Артында қалып, төсек тартып жатып қалсам, келінім мен қызым мені қарай алмайды ғой. Жатсам да тұрсам да тілейтінім сол. Өз басымнан өткен, әкем төсек тартып жатқанда мен орнынан аунатып, астын шешем жуатын, келіні қасына бара алмайтын.
