Сәуірдің 24-і күні елордалық сот әйелі Салтанат Нүкенованы өлтірді деп айыпталған экс-министр Қуандық Бишімбаевтың ісі бойынша сот тергеуін аяқтады. Судья үзіліс жариялап, сот талқылауының келесі кезеңін, яғни ауызша жарыссөз күнін белгіледі. Informburo.kz материалында біз бұл процедураның қалай өтетінін және оның маңыздылығын түсіндіреміз.
Жауап алу және іс материалдарын зерделеу аяқталғаннан кейін судья соттың жарыссөзге кірісетінін хабарлайды. Сот талқылауына қатысушыларға оларға дайындалу үшін уақыт беріледі, судья сот отырысында үзіліс жариялайды.
"Сот жарыссөздерінде айыптаушы және қорғаушы тарап сот тергеуінің нәтижелерін қорытындылайды, сотқа өзінің ұстанымы қандай болғанын, сот тергеуі кезінде оны қалай дәлелдегенін, дәлелдеу барысы қалай көрсетілгенін түсіндіреді. Іс бойынша жиналған дәлелдемелерді талдайды және қарсыластың дәлелдерін жоққа шығарады. Бұл – өз ұстанымын қолдайтын, бір тараптың дәлелдерін талдап, екінші тараптың дәлелдерін жоққа шығаратын сөз. Бұл дәлелдерді жинақтау ғана емес, тараптардың сотта көрген, естіген, оқығандарының барлығының өткен кезеңіне талдау жасау. Сондықтан сот талқылауы бүкіл сот процесінің ең маңызды бөлігі болып саналады", – деді белгілі заңгер Джохар Өтебеков Informburo.kz тілшісіне.
Адвокат алқабилер қатысатын жарыссөздің төрағалық етуші ғана қатысатын сот процестеріндегі жарыссөздерден айырмашылығы бар екенін атап өтті. Қылмыстық іс жүргізу кодексінің 651-бабына сәйкес, алқабилердің қатысуымен сотта тараптардың жарыссөздері екі бөліктен тұрады.
Оқи отырыңыз: "Сандырақ". Райымбек Баталов Қуандық Бишімбаевтың сотындағы бейнежазбаларға қатысты пікір білдірді
- Салтанат Нүкенованың өліміне қатысты жарыссөздің бірінші бөлімі келесі азаматтардың сөздерден тұрады:
- мемлекеттік айыптау – прокурорлар Айжан Аймағанова, Саяхат Нұрбеков;
- жәбірленуші мен оның өкілдері – марқұмның ағасы Айтбек Амангелді, адвокаттар Жанна Уразбахова, Игорь Вранчев, Дамир Ишмаметов, заң кеңесшісі Әлия Омарова;
- Қуандық Бишімбаевтың қорғаушылары – Ерлан Ғазымжанов, Назкен Құсайынова, Ләйлә Рамазанова, Талғат Балашов;
- Бақытжан Байжановтың қорғаушылары – Ғазиз Ынтықбаев, Әлібек Секеров.
- сотталушылар – Қуандық Бишімбаев пен Бақытжан Байжанов.
Олар сотталушылардың дәлелденген немесе дәлелденбеген кінәларына қатысты өздерінің бұрынғы соттылығын (бар болса) көрсетпей-ақ мәлімдейді. Осылайша, процеске қатысушыларға Қуандық Бишімбаевтың сыбайлас жемқорлық ісі бойынша бұрын сотталғандығын айтуына тыйым салынады.
Процеске қатысушылардың сөз сөйлеу реттілігін сот белгілейді, бірақ барлық жағдайда бірінші болып мемлекеттік айыптаушы сөйлейді.
Оқи отырыңыз: "Мастықпен айтылған сандырақ деп ойладым". Көріпкел Бишімбаевқа неліктен Нүкенова оянатыны туралы жазғанын түсіндірді
Тараптардың өз сөзінде сот отырысында зерттелмеген дәлелдемелерге сілтеме жасауға құқығы жоқ. Судья мұндай сөздерді үзіп, алқабилерге үкім шығарған кезде бұл мән-жайларды ескермеу керектігін түсіндіреді.
Сөз сөйлегеннен кейін қатысушылардың әрқайсысы тараптар өкілдерінің сөйлеген сөздерінде айтылғандарға қатысты қысқаша қарсылықтарын немесе ескертулерін тағы бір рет айта алады.
