Алматыда ерекше көрме ашылды. Әбілхан Қастеев атындағы ҚР Мемлекеттік өнер мұражайы Литва Республикасының Алматыдағы Бас елшілігімен бірлесіп, литвалық көркем қағаз қию шебері Клайдас Навицкастың жұмыстарын ұсынды.
Шебердің 50-ден астам өнер туындысын 10 сәуірге дейін алматылықтар мен Қазақстанның мәдени астанасының қонақтары тамашалай алады.
Көрмеде үш цикл бар: "Вильнюс аңыздары", "Құстар", "Литва қалаларының аңыздары". Көрменің керемет стильді дизайны көрерменді бірден баурайды. Қара фон, ақ жақтау, әйнек... Ақ қағаздағы кесілген таңғажайып әлем. Сіз ғажайып әлемге сүңгіп кетесіз.
Отыз жылдан астам уақытын Клайдас Навицкас Литва халық суретшілері қауымдастығының мүшесі бола отырып, осынау ерекше істі қолға алды. Ол Жапонияда, Қытайда, Польшада, Австрияда, Ресейде, Украинада және АҚШ-та көрме өткізді.
Бүгінде ол дәстүрлі қолөнердің танымал шебері. Фольклор мен ою-өрнектерге сүйене отырып, "карпиняй" қағазын ойып жасау дәстүрін жандандыруға атсалысқан.
Оқи отырыңыз: Қастеев музейінде елес бар ма немесе әлемнің тылсым мекендеріне шолу
Клайдес Навицкас кесінділері – туған жерге арналған күрделі ашық симметриялы композициялар. Пейзаждық және жанрлық сюжеттердегі "Вильнюс аңыздары" сериясының парақтары көрерменге қала тарихын, оның сәулеті мен көңіл-күйін көрсетеді. "Құстар" сериясы елді мекендейтін қауырсынды тұрғындардың бостандығы мен сұлулығын көрсетеді. Көрерменді таң қалдыратын "Литва қалаларының аңыздары" атмосфералық сериясы Литва Республикасының шағын, жайлы бұрыштарына, олардың әңгімелері мен аңыздарына арналған.
Қағазды кесу тарихы көптеген ғасырларға созылған, ол біздің заманымыздың II ғасырында Қытайда қағаз ойлап табылғаннан басталды. Қағаз жасау технологиясы бүкіл әлемге тараған сайын, кесу өнері басқа елдерді жаулап алды. Бірінші болып Шығыс Азия елдері жасады. XIII ғасырда Парсыда қағаздан жасалған ою-өрнектер пайда болды, ал XV ғасырда Түркия арқылы, Жібек жолы арқылы олар Еуропаға жол тартты.
XVI ғасырдың аяғында қиынды қағаз декор үшін қолданылды, кітап иллюстрациялары мен мұқабалары, терезелердегі перделер және т.б. осы бұйымнан жасалды. XIX ғасырдың ортасына қарай қағаздан жасалған көркем кесінді Шығыс Еуропада, соның ішінде Литвада да таралды.
Кесінділердің алғашқы үлгілері XVI ғасырда Литвада табылды. ХІХ ғасырдың аяғы – ХХ ғасырдың алғашқы онжылдықтарында ауылдық жерлерде жиһаздар, абажурлар, айналар, терезелер, фотосуреттер мен картиналарға арналған жақтаулар қиынды қағаз өрнектерімен безендіріліп, үйлену рәсімдеріне композициялар жасалып, табыттардың шеттері безендіріле бастады.
Қағаз қиындыларын жасау принципі қарапайым: ол қағаз парағын бірнеше рет бүктеуге және оған қайшымен тесіктерді кесуге негізделген.
Клайдас Навицкас 35 жылдан астам уақыт бойы шеберлігін шыңдап келген. Бір қызығы, бұл шебердің сүйікті ісі ғана. Ашықхат кесіп көруден басталған қызығушылық бүгінде әлем бойынша көрмелерге қойылуда. Қолөнер шеберінің өзі құқық қорғаушы болып жұмыс істей отырып қайшы мен қағаздан ажыраған емес.
Көрме 2024 жылдың 10 сәуіріне дейін жалғасады.
