Ranking.kz сайтының мәліметінше, 2021 жылдың 1 сәуірінен бастап Бірыңғай жинақтаушы зейнетақы қорынан ай сайынғы төлемді есептеу әдістемесі өзгереді. Бірінші жылы ай сайынғы төлем мөлшерін анықтау үшін жаңа әдіске сәйкес, жинақталған зейнетақы қаражатының мөлшерін 6,5%-ке көбейтіп, алынған мәнді 12-ге бөлу керек. Кейінгі жылдары ай сайынғы зейнетақы төлемінің мөлшері өткен жылға арналған зейнетақы төлемдерін индекстеу мөлшерлемесі бойынша 5% – ай сайынғы зейнетақы төлемінің мөлшерін жыл сайынғы өсіру арқылы қайта есептеледі. Бұрын төлемдерді индекстеу болған жоқ.
Төлемдерін есептеудегі өзгерістер бұрыннан зейнеттегі адамдардың зейнетақысына әсер етпейді. 2021 жылы олар БЖЗҚ-дан ескі әдіс бойынша есептелген төлемдерді ала береді. Бірақ, олар үшін индекстеу қарастырылған. 2022 жылдан бастап олар қазір алатын төлемдерді 5% -ға арттырады.
Оқи отырыңыз: Онлайн зейнетақы калькуляторы. Жинақтан мерзімінен бұрын қанша ақша алатыныңызды есептеңіз
Сонымен қатар, зиянды еңбек жағдайлары бар жұмыс орындарында жұмыс істейтін жұмысшыларға, сондай-ақ 1 және 2 топтағы мүгедектерге арналған зейнетақы төлемдерінің мөлшеріне қосымша өсу коэффициенттері қарастырылған.
БЖЗҚ-дан төленетін ең төменгі зейнетақы төлемінің мөлшері де өсті. Бұрын ол әр қаржы жылына белгіленген ең төменгі күнкөріс деңгейінің 54%-ын құраса, енді ең төменгі күнкөріс деңгейінің 70%-ға дейін көтерілді.
Осылайша, жаңа зейнеткерлер үшін БЖЗҚ төлемдерінің мөлшері артады. Зейнеткер ерлердің орташа жинақ ақшасы 1,7 миллион теңгені, әйелдердікі 1,5 миллион теңгені құрайды.
Оқи отырыңыз: АЕК, базалық зейнетақы өседі. 2021 жылы әлеуметтік төлемдер мөлшері қалай өзгереді?
Өзгерістер жинақталған зейнетақы жүйесінен төлемдердің тағайындалуына әсер етті. Өзгерістердің қажеттілігі ескі әдістеме негізінде белгіленген бірқатар көрсеткіштердің өзектілігін жоғалтумен, оның ішінде зейнеткерлікке шыққан қазақстандықтардың өмір сүру ұзақтығының ұлғаюымен байланысты. Қолданыстағы әдістеме зейнетақы төлемдерін тек 79 жасқа дейін есептеуді көздейді, ал соңғы 20 жыл ішінде Қазақстанда зейнеткерлік жас басталғаннан кейінгі өмір сүру ұзақтығы өсіп, ерлер үшін 80 жас, әйелдер үшін 82 жасты құрайды.
Осылайша, егер қолданыстағы әдіс бойынша зейнетақы төлемдері жылдан-жылға азайып отырса, онда жаңа әдіс БЖЗҚ-дан зейнетақы төлемдерін жыл сайын 5%-ға арттыруды көздейді. Сонымен қатар алушылардың еңбек жағдайлары мен денсаулығының ерекшеліктерін ескереді. Тиісінше, төлемдер зейнетақы жинақтарының ағымдағы көлеміне әсер ететін инвестициялық кірістің тұрақсыздығына тәуелді болмайды.
