Қазақстанның әр аймағында халыққа әлеуметтік көмек көрсету ережесі әртүрлі. Осы орайда Алматы қаласының тұрғыны болсаңыз, шипажайға тегін немесе жартылай тегін жолдаманы қалай алуға болатынын түсіндіреміз.
Маңызды. Санаторий-курорттық емделуге әлеуметтік көмек осы мақсатта жергілікті бюджетте көзделген қаражат шегінде ұсынылады.
№1. Тегін және жеңілдетілген пакеттер кімге қолжетімді?
Келесі азаматтар шипажайларда тегін емделе алады:
- мәртебесі "Ардагерлер туралы" заңның 4-бабында айқындалған Ұлы Отан соғысының ардагерлері – жан басына шаққандағы орташа табысты есепке алмағанда, тегін;
- мәртебесі "Ардагерлер туралы" заңның 7-бабында айқындалған еңбек ардагерлері – жан басына шаққандағы орташа табысты есепке алмағанда, мемлекеттік базалық зейнетақы төлемін есепке алмағанда алынатын зейнетақы мөлшерінің 25 пайызын төлей отырып;
- Ұлы Отан соғысында қаза тапқан (қайтыс болған, хабар-ошарсыз кеткен) жауынгерлердің екінші рет некеге тұрмаған жесірлері – жан басына шаққандағы орташа табысты есепке алмағанда, мемлекеттік базалық зейнетақы төлемін есепке алмағанда алынатын зейнетақы мөлшерінің 25 пайызын төлей отырып;
- әлеуметтік кодекстің 207-бабының 1-тармағына сәйкес зейнеткерлік жастағы басқа мемлекеттердің аумағындағы соғыс қимылдарының ардагерлері – жан басына шаққандағы орташа табысты есепке алмағанда, мемлекеттік базалық зейнетақы төлемін есепке алмағанда алынатын зейнетақы мөлшерінің 25 пайызын төлей отырып;
- ҚР әлеуметтік кодексінің 207-бабының 1-тармағына сәйкес зейнеткерлік жасқа толмаған басқа мемлекеттер аумағындағы жауынгерлік іс-қимыл ардагерлері – жан басына шаққандағы орташа табысы үш еселенген күнкөріс деңгейінен аспайтын, шипажай-курорттық емделуге берілетін жолдама құнының 25 пайызын төлей отырып, бірақ екі жылда бір реттен артық емес;
- 1986 жылғы 17-18 желтоқсандағы Қазақстандағы оқиғаларға қатысқан, "жаппай саяси қуғын-сүргін құрбандарын оңалту туралы" заңда белгіленген тәртіппен ақталған, әлеуметтік кодекстің 207-бабының 1-тармағына сәйкес зейнеткерлік жасқа толмаған адамдар – берілетін құнның 25 пайызын төлей отырып, жан басына шаққандағы орташа табысы үш еселенген күнкөріс деңгейінен аспайтын шаманы ескере отырып, санаторий-курорттық емделуге жолдамалар, бірақ екі жылда бір реттен артық емес;
- жасы келіп зейнетке шыққандар – мемлекеттік базалық зейнетақы төлемін есепке алмағанда, алынатын зейнетақы мөлшерінің 25 пайызын төлей отырып, жан басына шаққандағы орташа табысы ең төменгі күнкөріс деңгейінің үш еселенген мөлшерінен аспайтынын ескере отырып;
- I топтағы мүгедектігі бар адамдарды санаторий-курорттық емделуді ұсынатын ұйымда болған кезеңге алып жүретін адамдар – емдеу рәсімдерін қоспағанда, тұру және тамақтану үшін ақы төлей отырып, жан басына шаққандағы орташа табысты есепке алмағанда, шығындарды өтеу түрінде;
- I топтағы мүгедектігі бар адамдар;
- Ленинград қаласында қоршау кезеңінде қаланың кәсіпорындарында, мекемелері мен ұйымдарында жұмыс істеген және "Ленинградты қорғағаны үшін" медалімен немесе "қоршаудағы Ленинградтың тұрғыны" белгісімен наградталған азаматтар – жан басына шаққандағы орташа табысты есепке алмағанда, мемлекеттік базалық зейнетақы төлемін есепке алмағанда алынатын зейнетақы мөлшерінің 25 пайызын төлей отырып;
- Екінші дүниежүзілік соғыс кезінде фашистер мен олардың одақтастары құрған концлагерьлердің, геттолардың және басқа да мәжбүрлі ұстау орындарының кәмелетке толмаған тұтқындары – жан басына шаққандағы орташа табысты есептемегенде, мемлекеттік базалық зейнетақы төлемін есептемегенде алынатын зейнетақы мөлшерінің 25 пайызын төлей отырып;
- Ұлы Отан соғысы кезеңінде жаралануы, контузия алуы, мертігуі немесе ауруы салдарынан мүгедектігі бар қайтыс болған адамның жұбайы (зайыбы);
- жеңілдіктер бойынша Ұлы Отан соғысы кезеңінде алған жаралануы, контузиясы, мертігуі немесе ауруы салдарынан мүгедектігі бар адамдарға теңестірілген адамдар;
- қайтыс болған Ұлы Отан соғысына қатысушының, партизанның, жер асты қызметкерінің, "Ленинградты қорғағаны үшін" медалімен немесе "Қоршаудағы Ленинград тұрғынына" белгісімен наградталған, жалпы сырқаттану, еңбек жарақаты және басқа да себептер (құқыққа қайшы себептерді қоспағанда) салдарынан мүгедек деп танылған, қайта некеге тұрмаған азаматтың жұбайы (зайыбы) – мемлекеттік базалық зейнетақы төлемін есептемегенде алынатын зейнетақы мөлшерінің 25 пайызын төлей отырып, жан басына шаққандағы орташа табысты есепке алмағанды".
Оқи отырыңыз: Жұмыс орнынан жылына бір рет сауықтыру жәрдемақысын алу үшін не істеу керек
Шипажай-курорттық емделуге әлеуметтік көмек заттай (шипажай-курорттық ұйымдарға жолдама) немесе ақшалай (тиісті қаржы жылына арналған бюджеттік өтінімді қалыптастыру кезінде белгіленген жолдама құны мөлшерінде Қазақстан Республикасының шегінде шипажай-курорттық емделуге арналған шығындарды өтеу) түрінде көрсетіледі.
№2. Қайда хабарласу керек?
Шипажайларға жолдама алу үшін Алматы аудандарының әкімдіктеріне хабарласу қажет.
Оларды әлеуметтік көмек көрсету жөніндегі уәкілетті органдар айқындайды.
№3. Қандай құжаттар қажет?
Санаторий-курорттық емделуге заттай әлеуметтік көмек алу үшін өтініш беруші әлеуметтік көмек көрсету жөніндегі уәкілетті органға мынадай құжаттарды қоса бере отырып өтініш береді:
- жеке басын куәландыратын құжат;
- № 068/у нысанындағы санаториялық-курорттық емделуге жолдама алуға анықтама (I топтағы мүгедектерге бұл анықтама қажет емес);
- Ұлы Отан соғысының ардагерлері, басқа мемлекеттердің аумағындағы соғыс қимылдарының ардагерлері – ардагер куәлігі немесе ардагердің мәртебесін растайтын қарттық зейнетақы төлемдерін (жәрдемақыларын) алушының куәлігіндегі белгі;
- 1986 жылғы 17-18 желтоқсандағы Қазақстандағы оқиғаларға қатысқан және ақталған адамдар – ақтау туралы куәлік;
- ваучерді алуы зейнетақы мөлшеріне байланысты әрбір адам үшін – зейнетақы мөлшері туралы құжат;
- зейнеткерлік жасқа толмаған басқа мемлекеттердің аумағындағы соғыс қимылдарының ардагерлері, 1986 жылғы 17-18 желтоқсандағы Қазақстандағы оқиғаларға қатысқан және ақталған, зейнеткерлік жасқа толмаған адамдар, сондай-ақ жасы бойынша зейнеткерлер – адамның өзінің және/немесе оның отбасы мүшелерінің кірістері туралы мәліметтер;
- І топтағы мүгедектерді алып жүретін адамдар – мүгедектік жолдамасының көшірмесі, төлемді растайтын құжат, санаториялық-курорттық ұйымның жұмысын аяқтағаны туралы анықтама.
Құжаттарды салыстыру үшін түпнұсқалар мен көшірмелер қатар қажет болады. Тексеруден кейін құжаттардың түпнұсқалары өтініш берушіге қайтарылады.
№4. Егер адам бара алмаса...
Егер алматылық өзіне берілген жолдамасы бойынша дәлелді себептермен (мысалы, өзінің ауруына немесе жақын туысының қайтыс болуына байланысты) бара алмаса, жолдаманы аудандық бөлімге қайтару қажет.
Жолдама осы сәтте кезегі келген басқа адамға беріледі.
Оқи отырыңыз: Су тасқыны 2024: Өтемақы, несиені шегеру және гуманитарлық көмек. Зардап шеккендер қандай көмек алып жатыр
№5. Ваучер уақытын ауыстыруға бола ма?
Ваучерді бос уақыт болса, басқа, қолайлырақ уақытқа айырбастауға болады. Бірақ бұл ваучерді айырбасталатын жолдамада көрсетілген санаторийге келу күнінен үш күннен кешіктірмей қайтарған жағдайда ғана жасалуы мүмкін.
№6. Ақшалай өтемақы алуға бола ма?
Алматыда белгіленген ережелер санаторийге мұқтаж алматылықтарға, егер олар санаторийге жолдаманы өз есебінен сатып алса, жекелеген жағдайларда ақшалай өтемақы алуға мүмкіндік береді.
Өтемақы алу алгоритмін түсіндіреміз
Санаторийге барар алдында
Санаторий-курорттық емделуге арналған шығыстардың орнын толтыруға рұқсатты ресімдеуге құжаттарды тапсыру қажет болатын мерзім белгіленді. Өтінішті 60 күнтізбелік күн ішінде, бірақ санаторийге кіру күніне дейін 10 күнтізбелік күннен кешіктірмей беру қажет.
Құжаттар пакеті біз жоғарыда айтқанға ұқсас. Егер өтінім мақұлданса және азамат әкімдік есебінен санаторий-курорттық ем алуға құқығы бар тұлға болып танылса, онда ол өзінің жолдамасы бойынша демалысқа шығады, ал өтемақы қайтарылғаннан кейін алады.
Өтемақы алу үшін оған санаторийден бірнеше растайтын құжаттарды алу қажет болады.
Санаторийде
Санаторийден шықпас бұрын санаторийдің бухгалтериясынан келесі құжаттарды алу қажет:
- шот-фактура;
- фискалдық чек;
- орындалған жұмыстар актісі.
Санаторийден оралғаннан кейін
Оралғаннан кейін күнтізбелік 30 күн ішінде жоғарыда аталған құжаттарды тұрғылықты жері бойынша аудандық бөлімге тапсыру және ақша алу үшін банк шотының нөмірін көрсету қажет.
Салыстырып тексеру үшін құжаттар түпнұсқада және көшірмелерде ұсынылады, содан кейін құжаттардың түпнұсқалары өтініш берушіге қайтарылады. Аудандық бөлім ұсынылған құжаттар негізінде күнтізбелік 30 күн ішінде санаторий-курорттық емделу үшін ақшалай түрде әлеуметтік көмек есептейді.
№7. Әкімдік қандай себеппен билет бермеуі мүмкін?
Келесі жағдайларда жолдама берілмеуі мүмкін:
- өтініш беруші жалған ақпарат берсе;
- өтініш беруші өзінің материалдық жағдайына және/немесе отбасының материалдық жағдайына сараптама жүргізуден бас тартса немесе одан жалтарса;
- отбасының жан басына шаққандағы орташа табысы санаториялық-курорттық емделуге әлеуметтік көмек көрсету үшін белгіленген шекті деңгейден асып түскен жағдайда.
№8. Мемлекеттік жолдамамен шипажайға қаншалықты жиі баруға болады?
Мемлекеттік бюджет қаражаты есебінен санаториялық-курорттық емдеу жылына бір реттен жиі емес күнтізбелік 12 күннен аспайтын мерзімге беріледі.
Оқи отырыңыз: Қазақстанда жұмысшы зейнеткерлер саны артты. Олар қай салаларда еңбек етеді?
Материалды жазу кезінде Алматы қаласы мәслихатының 2015 жылғы 23 шілдедегі № 347 (өзгерістермен) "Алматы қаласында әлеуметтік көмек көрсету, оның мөлшерлерін белгілеу және мұқтаж азаматтардың жекелеген санаттарының тізбесін айқындау қағидаларын бекіту туралы" шешімі пайдаланылды.