Елордалық сот Салтанат Нүкенованың өліміне қатысты іс бойынша алқабилерге қойылатын сұрақтарды таңдап, талқылауды бастады. Оларға берілген жауаптар Қуандық Бишімбаев пен Бақытжан Байжановқа қатысты үкімге тікелей әсер етеді.
Негізгі мәселелерден басқа, тараптар жаңа мәселелерді көтеру бойынша ұсыныстар енгізуге құқылы. Сондай-ақғ процеске қатысушылар олардың мазмұны мен тұжырымы бойынша өз пікірлерін білдіре алады. Бұл рәсім бүгін, 10 мамырда жабық есік жағдайында: алқабилер мен БАҚ өкілдерінің қатысуынсыз өтті.
Жеке сұрақтар айыпталушыны жауапкершіліктен босатуға әкеп соғатын кінәнің дәрежесін арттыратын немесе төмендететін немесе оның сипатын өзгертетін мән-жайларға қатысты болуы мүмкін.
"Қажетті жағдайларда қылмыстық ниеттің қаншалықты дәрежеде орындалғаны, әрекеттің аяқталмау себептері, сотталушылардың әрқайсысының қылмыс жасауға қатысу дәрежесі мен сипаты туралы сұрақтар да бөлек қойылады. Сұрақтар егер бұл оның қорғану құқығын бұзбайтын болса сотталушының онша ауыр емес қылмыс жасаудағы кінәсін анықтауға жол беріледі", – деп жазылған Қазақстан Республикасы Қылмыстық іс жүргізу кодексінің 654-бабында.
Барлық ескертулер мен ұсыныстарды тыңдаған судья Айжан Құлбаева алқабилерге сұрақтар тізімін жасау үшін кеңесу бөлмесіне кетті. Судья сұрақтардың соңғы тізімін 13 мамыр күні сағат 9.30-да жариялайды. Осыдан кейін тізімге жаңа сұрақтар қосу мүмкін болмайды.
Содан кейін, үкім шығару үшін судья мен алқабилер жасырын дауыс беру арқылы үш негізгі сұраққа жауап беруі керек:
- Бұл әрекеттің өзі болғаны дәлелденді ме?
- Сотталушының бұл әрекетті жасағаны дәлелденді ме?
- Сотталушы бұл әрекетті жасағаны үшін кінәлі ме?
Әр сотталушыға қатысты сұрақтар бөлек қойылады.
Бұл жағдайда сұрақтарға "иә" немесе "жоқ" деп қысқаша жауап беру керек: Судья мен қазылар алқасы дауыс беруден қалыс қала алмайды.
Оқи отырыңыз: Жантүршігерлік кадрлар екенін ескертеміз! Сотта Бишімбаев Нүкенованы соққыға жыққан сәттің видеосы көрсетілді
Сұрақтардың жауаптарын таза қағазға жазып, жәшікке салады. Үш сұрақтың әрқайсысына дауыс берушілердің көпшілігі оң жауаптар үшін дауыс берсе, айыптау үкімі қабылданған болып саналады. Алты және одан да көп сайлаушы қойылған негізгі сұрақтардың кез келгеніне теріс жауап үшін дауыс берсе, кінәсіз деп танылған үкім қабылданды деп есептеледі.
Егер сотталушының кінәсі туралы мәселе оң шешілсе, онда судья әрекет қылмыс болып табыла ма және ол қандай нақты қылмыстық заңда көзделген (бап, бөлік, тармақ) туралы мәселені шешеді, сондай-ақ алқабилерге осындай әрекеттер үшін қандай жазалар қолданылатынын түсіндіреді.
Оқи отырыңыз: Бишімбаев алқабилерге: Өтірік қаншалықты қорқынышты болса, оған сену – соғұрлым оңай
Сотталушының әрекетiнiң Қазақстан Республикасы Қылмыстық кодексiнiң тиiстi бабы бойынша саралануын алқабилердiң қатысуынсыз судья айқындайды.
Қуандық Бишімбаев қылмыс жасады деп айыпталуда:
- Қазақстан Республикасы Қылмыстық кодексінің 99-бабының 2-бөлігінің 5-тармағымен "Аса қатыгездікпен жасалған кісі өлтіру" бойынша;
- Қазақстан Республикасы Қылмыстық кодексінің 110-бабының 2-бөлігі "Азаптау" бойынша.
Бірінші бап бойынша ең төменгі жаза – 15 жыл бас бостандығынан айыру, ең жоғарғысы – өмір бойына бас бостандығынан айыру.
Сотталушыны 15 жылдан асатын мерзімге соттау үшін сегіз немесе одан да көп дауыс жинау керек.
"Өмір бойына бас бостандығынан айыру тек судья мен алқабилердің бірауыздан шешімі болған жағдайда ғана тағайындалуы мүмкін", – деп жауап жазды Қазақстан Республикасы Жоғарғы Сотының баспасөз қызметі Informburo.kz сайтының сауалына.
Гастро орталық директоры Бақытжан Байжановқа алғашында ҚР Қылмыстық кодексінің 432 «Жасыру» және 434 "Қылмыс туралы хабарламау" баптары бойынша айып тағылды. Алайда кейінірек прокурорлар айыптың бір бабын алып тастап, тек "Алдын ала уәде берілмеген аса ауыр қылмысты жасыру" бабын қалдырды. Бұл баптарда айыппұлдан алты жылға дейін бас бостандығынан айыру жазасы қарастырылған.
