Қазақстандағы хостел бизнесі: Саны, ақысы және оларға қойылатын талаптар қандай?
Алматыда бүгін хостел өртеніп, 13 адам қаза тапты. Үш қабатты тұрғын үйдің бірінші қабаты мен жертөлесінде орналасқан хостел бір жарым ай бұрын ашылған. Ғимарат Халық банкке тиесілі, банк оны кепілмүлік ретінде жалға берген. Өртке қатысты қылмыстық іс қозғалып, үкіметтік комиссия құрылды. Хостелде 72 адам болған. Алматы қалалық полиция департаменті қаза тапқандардың кім екенін анықтады. Қайтыс болған 13 адамның төртеуі – шетелдік (екеуі – Ресей азаматы, екеуі – Өзбекстан азаматы), тағы тоғызы – Қазақстан азаматтары.
Информбюро порталы елде қанша хостел бар екенін, оларға қандай талаптар қойылатынын, тұру ақысы қанша екенін анықтады.
Алматыда бейресми дерек бойынша 253 хостел бар
Ұлттық статистика бюросының мәліметінше, 2023 жылғы 1 сәуірде елдегі орналастыру орындарының саны 3848-ге жеткен. Оның ішінде хостелдер 111-ді құраған. Бір жылда олардың саны 35-ке артқан.
Алайда 2gis.kz картасына "хостел" деп жазып іздегенде Алматы қаласының өзінде 253 хостел бар екенін көруге болады. Ал Астанада мұндай 82 орын бар. Карта Шымкентте 33 хостел бар деп көрсетті.
Жатақханада орын жетпей студенттер хостелге орналасады
Ғылым және жоғары білім министрлігінің мәліметінше, Қазақстанда студенттерге арналған 380 жатақхана бар. Ондағы төсек-орын саны – 106 203. Оның ішінде 182 нысаннан 24 560 төсек-орын жалға алынған. Қыркүйектің басында елде жатақхана орындарына тапшылық 23 686 орынды құраған. Алматы қаласында орын тапшылығы 14 мыңға жеткен. Ал Астана қаласында – 5300 орын. Солтүстік Қазақстан облысында 2300 орын тапшы.
Осы мәселені шешу үшін жоғары білім беретін 58 оқу орын 182 объекті немесе 24 560 төсек-орындық жатақхана, жекеменшік хостелдермен келісімшартқа отырды. Бұл жерде қойылатын ең басты талап – хостелдерде студент жастар тұруы керек, сонымен қатар жастардың қауіпсіздігін қамтамасыз ету. Санитарлық нормалардың, өрт қауіпсіздігінің сақталуы – осының барлығы университеттердің жекеменшік бизнес өкілдерімен келісімшарт жасағанда қоятын ең басты талаптары.
Хостелді студенттер ғана емес, Қазақстанға жұмыс істеуге келген шетелдіктер де паналайды. Биыл қазан айында Алматының Алмалы ауданында орналасқан хостелдердің бірінде 14 Нигерия азаматы анықталды. Шетелдіктердің Қазақстан аумағында болу мерзімдері өтіп кеткен. Бұл туралы қалалық полиция департаментінің баспасөз қызметі хабарлады.
Өрт болған хостелмен студенттердің тұруы үшін ынтымақтастық туралы меморандумға қол қоймылмаған. Студенттер осы хостелде тұруға өтініш бермеген.
Хостелге қандай талаптар қойылады?
Денсаулық сақтау министрінің бұйрығында хостелдерге қойылатын санитарлық-эпидемиологиялық талаптар көрсетілген. Онда хостел деп жеке тұлғалардың уақытша тұруына арналған және пайдаланылатын, белгіленген құрылыс, санитариялық, экологиялық, өртке қарсы және басқа да міндетті нормалар мен қағидаларға сай келетін, көппәтерлі тұрғын үйдегі жеке кіру есігі бар тұрғын емес үй-жай не жеке тұрған ғимарат (ғимараттың бір бөлігі) деп белгіленген.
Хостел көппәтерлі тұрғын үйде орналасса кіретін жеке есігі болуы керек. Тұру бөлмелері ретінде цоколь мен жертөлені пайдалануға рұқсат жоқ. Объектілер сумен жабдықтау, суды бұру, жылумен жабдықтау жүйелерімен қамтамасыз етіледі. Күн сайын ылғалды жинау жүргізілуі керек. Ауа баптау жүйесі не желдеткіштің болуы талап етіледі.
Хостелде тұратын әр адамға төсек-орын жиыны, сүлгі берілуі керек. Хостелде 15 адамға кемінде бірд:
- дәретхана кабинасы;
- қол жуғыш;
- душ болуы керек.
Жуынатын бөлмелер, дәретхана орындықтары мен қақпақтары, биде, суды ағызатын тұтқалар мен дәретхана есіктері күн сайын дезинфекциялық ерітіндімен өңделуі керек.
Сондай-ақ, асхана, асүй, өз-өзіне қызмет көрсету әдісімен тамақ ішуге және дайындауға арналған бөлмелер жабдықпен, құрал-саймандармен, асүй және асхана ыдыстарымен, азық-түлік сақтауға арналған ыдыстармен және жуғыш заттармен ыдыстармен жабдықталады.
Хостелде тұру ақысы қанша?
Хостелде бірнеше бөлме болады. Әр бөлмеде төсек орын саны да әртүрлі. Барынша көп адам қабылдау үшін қос қабатты төсектер қояды. Мұндайда бөлмедегі орын саны 12-ге жетуі мүмкін.
Алматыда хостелде тәулігіне тұру бағасы 2 мың теңгеден басталады. Айына кем дегенде 30 мың теңге төлеп тұруға болады. Жақсы жағдай жасалған хостелдердің бағасы қымбат.
2gis картасында өрт болған Almaty hostel-де 100 орынға дейін бар екені және тәулігіне тұру ақысы 2000 теңгеден басталатыны жазылған.
Жыл басынан бері 15 жатақханада өрт болды
Төтенше жағдайлар министрлігінің мәліметінше, жыл басынан бері 15 жатақханада өрт болған. Осыған орай 13-17 қараша аралығында Ішкі істер министрлігімен бірлесіп жатақханалар мен хостелдерде өрттің алдын алу жөнінде "Жатақхана" іс-шарасын өткізген.
ТЖМ мәліметінше, кейінгі жылдары жеке тұрғын үйлер мен коттедждер қайта жабдықталып, жатақханаға айналған. Әсіресе, бұл тенденция Астана, Алматы және Шымкент қалаларына тән. Соның салдарынан өрт қаупі бірнеше есе артқан. Себебі мұндай жатақханалар орналасқан ғимараттар қауіпсіздік нормаларына сай бейімделмеген.
Бес күнде ел аумағында барлығы мыңнан астам рейд жүргізіліп, 734 адам әкімшілік жауапкершілікке тартылды. Тұрғындарды көптеп орналастыру үшін ұзартқыштар мен жылытқыштарды қолдан жасаған, ақауы бар электр құрылғыларын және зақымдалған оқшаулауы бар электр сымдарын пайдаланған. Жатақханалар мен хостелдердегі өрт қауіпсіздігінің жай-күйі туралы мүдделі мемлекеттік органдар хабардар етілген.
Жатақханалар мен хостелдерде өрт қауіпсіздігі саласындағы бұзушылықтардың барлық фактілері туралы "101" және "112" диспетчерлік қызметінің пультіне хабарлау қажет.