USDUSD: 542.3 / 544.7
  • EUREUR: 638.0 / 642.0
  • RUBRUB: 6.39 / 6.51
Тікелей эфир
Алматы +16C
Все города

Қазақстанның әрбір бесінші азаматы "Абай жолы" мен Абайдың "Қара сөздерін" оқыған

Фото: Egemen.kz
Фото: Egemen.kz
Бүгін, 23 сәуір – Ұлттық кітап күні.

2025 жылдан бастап Қазақстанда 23 сәуір – Ұлттық кітап күні мерекеленеді. Осыған орай, 14-18 сәуір аралығында eGov mobile платформасында азаматтар арасында сауалнама жүргізілген болатын. Оның қорытындысы қазақстандықтардың басым бөлігі кітап оқитынын көрсетті. 

Қазақстандықтардың 60 пайызға жуығы кітап оқиды

Зерттеу деректері қазақстандықтар кітап оқуды негізінен – білім және ақпарат алу үшін пайдаланатынын көрсетеді. 

Респонденттердің 31% жылына 1-3 кітап, 26,3% 3 кітаптан артық оқиды. Бұл көрсеткіш – халықтың едәуір бөлігінде оқуға деген қызығушылықтың сақталғанын көрсетеді. Бұл ретте кітапқұмар қыздар мен әйелдердің саны (58,7%) ер-азаматтарға (55%) қарағанда көбірек екені байқалады. 

Оқуға деген қызығушылық жас санатына байланысты да құбылатынын көрсетті: кітап оқуға деген қызығушылық негізінен 18-29 жас аралығындағылар мен аға буын (61 жастан асқан) адамдар арасында  басым. Ал 30-45 жас аралығындағы адамдар салыстырмалы түрде аз оқиды.

Алайда, сұралғандардың үштен бір бөлігі (30,6%) уақыттың жоқтығынан мүлдем кітап оқымайтынын мойындады.

Ал жалпы сұралғандардың тек 6,2% кітап оқуға ешқандай қызығушылық жоқ деп көрсеткен. Бұл егер мүмкіндік жасаса қоғамның кітапқа қызығушылық әлеуетінің жоғары екендігін көрсетеді.


Оқи отырыңыз: Мемлекет басшысы Ұлттық кітап күнімен құттықтады


Қазақстандықтар қандай кітап оқығанды ұнатады?

Қазақстандық оқырмандар кітап жанрлары арасында тарих, тарихи романдар, өмірбаяндар және публицистикалық кітаптарға басымдық береді (20,5%). Әрбір алтыншы таңдау – шытырман оқиғалар, махаббат романдары, детективтер (16,3%).

Әрі қарай оқырмандарды қызықтыратын жанрлардың арасында:

  • Психология, өзін-өзі дамыту кітаптары (15,4%); 
  • Оқулықтар, ғылыми және кәсіби әдебиеттер (8,2%);
  • Классикалық әдебиет (7,7%).

Ерлер мен әйелдер өздері үшін әртүрлі жанрларды таңдайды. Ер-азаматтар көбіне – тарихи кітаптар, сонымен қатар ғылыми және кәсіби әдебиеттерді дұрыс көреді. Ал әйелдер – шытырман оқиғалар, махаббат туралы романдар, детективтер, сонымен қатар психология, өзін-өзі дамыту туралы кітаптарды ұнатады. 

Жалпы, қазақстандықтардың жанр бойынша қалаулары, сондай-ақ мазмұнды әдебиетке деген тұрақты қызығушылықтары – интелектуалды даму мен қоғамның өзін-өзі жетілдіруге деген ұмтылысын айғақтайды.

Қазақстандықтарға кітапты қандай форматта оқыған ыңғайлы?

Сауалнама деректері цифрлы форматың кең таралуына қарамастан, қағаз баспадан шыққан кітаптардың танымалдылығы қазақстандықтар арасында әлі де жоғары екендігін көрсетеді. Сұралғандардың жартысына жуығы (50.8%) кітапты дәл осы форматта оқитынын айтқан. 

Одан кейін смартфондар – сұралғандардың үштен бірі телефонның экранынан оқиды (28%). Қазақстандықтар кітап оқу үшін пайдаланатын басқа да цифрлық тасымалдаушылар қатарында – электрондық планшеттер (5,3%) және компьютерлер (3,8%) саналады. Оқудың балама әдісі – кітаптарды принтерлерден басып шығару екен. Мұндай әдісті сауалнамаға қатысқандардың 1,25% көрсетті. Смартфондар, планшеттер және компьютерлер арқылы электронды форматта кітап оқу тәжірибесі жас қазақстандықтар арасында (18-29 жас аралығындағы) жиі кездеседі. 

Белсенді еңбекке қабілетті жастағылар (46 жастан 60 жасқа дейін) және аға буын (61 жастан асқан) кітапты дәстүрлі баспа форматында көбірек оқиды. Айта кету керек, әдетте респонденттер бір емес, бірден бірнеше ыңғайлы оқу форматтарын қалайды. Ең жиі кездесетіні – "қағаз кітап пен смартфон" нұсқасы, бұл әсіресе жастар мен орта жастағы адамдар арасында танымал. 

Жүргізілген талдау цифрлық құрылғылар Қазақстандықтардың оқу тәжірибесінен қағаз құрылғыларды толығымен ығыстырады деп айтуға әлі негіз жоқ екенін көрсетеді.

Қазақстандықтар ең көп оқыған шығармалар

Әрбір бесінші қазақстандық Мұхтар Әуезовтің "Абай жолы" және Абайдың "Қара сөздерін" оқыған. 

Танымал әдеби шығармалар ішінде "Көшпенділер" (І.Есенберлин); "Қан мен тер" (Әбдіжәміл Нұрпейісов); "Ақ Орда", "Қазақ хандығының тарихы" (Радик Темірғалиев); Бауыржан Момышұлының кітаптар жинағы ерекше көзге түседі.

Шығармалар тізіміндегі абсолютті көшбасшылар – Мұхтар Әуезовтің "Абай жолы" және Абайдың "Қара сөздері". Бұл ұлы ойшыл Абай идеяларының қазіргі қоғам үшін жоғары өзектілігін тағы да көрсетеді. 

Ең танымал әдеби шығармалар шоғырында – белгілі қазақ классиктерінің шығармалары.


Айта кетейік, сауалнамаға еліміздің барлық өңірінен 46 190 адам қатысты. Оның ішінде 50.7% әйел және 49.3% ер; 70% қазақ, 18% орыс және 12% басқа этностар; 21% (18-29 жас), 50% (30-45 жас), 22% (46-60 жас), 5% (61 жастан жоғары).

Сауалнаманың мақсаты – халықтың кітапқа қатысты қызығушылығын зерттеу, кітап оқуға деген жалпы көзқарасты анықтау.

Бұл мақала сізге пайдалы болды ма?
0

  Егер мәтінде қате болса, оны белгілеп, Ctrl+Enter батырмасын басыңыз

  Егер мәтіндегі қатені смартфонда көрсеңіз, оны белгілеп, «Қатені хабарлау» батырмасын басыңыз

Серіктестер жаңалықтары