Отандық QazVac екпесіне қатысты барлық клиникалық зерттеудің үшінші кезеңі аяқталды. 9 маусым күні соңғы талдаулар алынып, үшінші кезең бойынша зерттеу нәтижелері "Дәрілік заттар мен медициналық бұйымдарды сараптау" орталығына жолданды. Осы орайда QazVac коронавирусқа қарсы қазақстандық вакцинаны жасаушы және биологиялық қауіпсіздік проблемаларының ғылыми-зерттеу институтының бас директоры Күнсұлу Закарья ұлттық орталықтың жауабын күтіп отырғанын мәлімдеді.
"Соңғы уақытта сол жерде сараптамадан өтіп жатыр, әлі тапсырма алмадық. Біздің институт әзірлеген есепке сәйкес, бірінші қазақстандық екпе клиникалық сынақтардан сәтті өтті. "Дәрілік заттар мен медициналық бұйымдарды сараптау" орталығы екпеге қатысты зерттеулерді құптаған жағдайда халықаралық рейтингі жоғары журналға жарияланатын мақалаға дайындық жұмыстарын бастадық. Бұл Қазақстан ғылымының табыстылығын көрсету үшін жасалып отыр", – деп түсіндірді институт директоры Күнсұлу Закарья.
Сондай-ақ, маман екпе туралы мақаланың халықаралық журналдарға неліктен қысқа мерзімде жарияланбайтынын түсіндірді. Бұған дейін Қазақстан екпесі туралы бірінші мақала алты ай тексеруден кейін бірақ жарияланған. Дәл қазір Covid-19 тақырыбы өзекті болғандықтан, жыл соңында немесе 2022 жылдың басында жарияланады.
Екпе өндіретін зауыт екі ай көлемінде тестілік режимде жұмыс істеп жатыр. Шілде айынан бастап валидация процесі басталды. Яғни зауытқа сатып алып орнатқан техникалардың сипаттамаға қаншалықты сәйкес келетіні тексерілуде. Сондай-ақ, зауыт ұлттық GNP сертификатын алып үлгерді, енді халықаралық үлгідегісін алуға дайындалып жатыр.
"Ғалымдар өнімді танытумен емес, оны өндірумен айналысады. Екпені сәуір айынан бастап осы күнге дейін шығардық. СК-Фармация қоймаларына оның 1 млн дозасын жеткіздік. "Халық неге көрмейді?" деген қиын сұрақ. Бізге республиканың түкпір-түкпірінен хабарласып, кезекті сериясының қашан жеткізілетіні туралы сұрап жатыр. Қырғызстанға 25 мың дозасын жеткіздік. QazVac екпесін өндіруге 5 патент және 2 тіркеу куәлігін алдық. Бір мақала жарияладық, екіншісі қабылданды, үшіншісін әзірлеп жатырмыз. Бұл – Қазақстан ғылымының жетістігі", – деді маман.
"Дельта" штамы зерттелді ме? QazVac коронавирусқа қарсы қазақстандық вакцинаны жасаушысы "Дельта" штамға қатысты проблемаларды Биологиялық қауіпсіздік ұлттық институты жіті бақылауына алып отырғанын айтты. 1 млн дозаның шамамен 60%-ы тұрғындарға салынған.
"Денсаулық сақтау министрлігінен жедел түрде қажетті мәліметтерді алып отырмыз. Бүгінгі таңда QazVaс екпесі ауру жұқтырған 39 адамға салынып, олардан патологиялық материал алынды. Оларға ауру жұқтырған соң салынғаны басты назарға алынып отыр. Үкімет тапсырмасымен "Дельта" штамы туралы зерттеулерді ол Қазақстан территориясына кіре салысымен бастап кеткенбіз. Жануарларға клиникалық зерттеулер жүргізіліп, барлығы сәтті өтті", – деді Күнсұлу Закарья.
Институт директоры ДДСҰ-ның келісімін күтпей, бұған дейінгі гриппоздық екпелер тәжірибесіне сүйене отырып "Ухань" штамының құрамын "Дельтаға" өзгерткендерін мәлімдеді. Айтуынша, зерттеулер оң нәтиже көрсетіп отыр.
"Штамм өзгерген кезде оны тексермей жатып екпе салуға құқығымыз жоқ. Бұл бекітілген қатаң талап. Әдеттегідей біз ғалымдар алдымен өзімізге салып көрдік. Бізде бірінші қорғаныс шебі – ғалымдар. Тәуекел өз нәтижесін беріп, жақсы екпе алдық" – деді маман.
Ғалымның айтуынша, дәл қазір Швейцарияның танымал компаниясымен екпені тіркеуге қатысты жұмыстар жүріп жатыр. Тіркеу сәтті болған жағдайда бұл өз кезегінде Африка және Латын Америкасының көптеген мемлекетіне жол ашады. Бұдан өзге отандық екпені алуға 12 мемлекеттен өтініш келіп түскен.
