Біз климатты қорғаудың ұлттық стратегиясымен, сондай-ақ ұлттық энергетикалық саясатпен расталған көміртексіздендіру үрдістерін ұстанамыз және бұл Еуропалық Одақтың мақсаттарына сәйкес келеді. Сонымен қатар, қазіргі әлемде көмір негізіндегі электр энергиясын өндіруді азайтудың экономикалық себептері бар, сондықтан біз алдағы жылдары қандай энергия көздері қолжетімді болатынын болжауға тырысамыз. Біздің шешімімізге келетін болсақ, біз электр энергиясының шамамен жартысын атом энергиясынан, ал қалған бөлігін жаңартылатын көздерден және газдан алғымыз келеді.

Жаңа атом блоктарын салу және көмір генерациясын ауыстыру жоспары

Қандай да бір импорт үлесінің де болуы мүмкін. Шешімге келетін болсақ, шағын түсініктеме: бұл Дукованы алаңында екі блок салу және Темелин алаңында тағы екі блок салу мүмкіндігін сақтау туралы шешім. Чех Республикасы қазіргі кезде электр энергиясын өндіру бойынша өзін-өзі қамтамасыз етеді. Егер біз көмірмен жұмыс істейтін электр энергиясын өндірудің айтарлықтай төмендеуін болжасақ, біз сұраныс пен электр энергиясын жеткізу мүмкіндігі арасындағы алшақтықты кеңейтеміз, сондықтан жаңа қуаттылықтарды қосу жоспарлануда. Жалпы, атом энергетикасында, жаңартылатын көздерде және газда, сонымен қатар, негізінен көмірге негізделген орталықтандырылған жылумен қамту үшін жылу өндірісін қалай ауыстыруға болатыны талқылануда. Бұл энергетикалық микс сұраныстың ықтимал ұлғаюын, сондай-ақ қазіргі атом көздерінің қызмет ету мерзімін ескеруі тиіс, сондықтан біздің ағымдағы блоктарды, бәлкім, 40-жылдардың аяғында немесе кейінірек ауыстыруымызға тура келеді. 

Оқи отырыңыз: Қазақстандықтардың 60 пайызы АЭС бойынша референдумға қатысуға ниетті – сауалнама

Қазақстанның АЭС отын жеткізудегі және атом өнеркәсібі үшін әлеуеті

Қазақстан дәстүрлі түрде отынмен қамтамасыз ету саласында өте күшті, бұл саланы жалғастыру және кеңейту тұрғысынан сіздің ел үшін артықшылық болып табылады. Тұтастай алғанда, ағымдағы қазақстандық өнеркәсіпті пайдалану немесе екі кезеңде де жаңа қуаттылықтарды құру әлеуеті бар деп есептеймін: құрылыс кезеңінде және әлеуетті атомдық блоктарды пайдалану және техникалық қызмет көрсету кезеңінде. Бұл жергілікті өнеркәсіпті пайдалану және сіздердің ағымдағы жағдайларыңызға және жаңа электр станциясына арналған әлеуетті келісімшарттарға негізделген жеке шешімді құрудың үлкен әлеуеті, өйткені олар әртүрлі болуы мүмкін. Кез келген зерттеу жобалары мен объектілердің жұмысынан алынған тәжірибені пайдалану және оны жергілікті жағдайларға қолдану өте орынды, сондықтан біз көп нәрсемен бөлісе аламыз.

Атом энергетикасын тұрақты қолдау және қауіпсіз алаңды таңдау

Атом энергетикасына 70 пайыздан астам деңгейдегі тұрақты, ұзақ мерзімді қоғамдық қолдаумен біздің жолымыз болды, сондықтан бұл шешім қоғам тарапынан да, саяси өкілдер тарапынан да оң қабылданды. Қалай болғанда да, қолайлы алаңды табу қажет, өйткені атом станциясы үшін орынды таңдау өте маңызды мәселе: желіге қосылу, салқындатқыш суға қолжетімділік, қажет нәрсенің бәрін тасымалдау мүмкіндігі болуы және де әрине, атом электр станциясы үшін геологиялық тұрақты топырақтарды табу қажет. Сондықтан мен бұл шешімін табатын мәселе деп ойлаймын және сіздерде бірнеше нұсқа болады. Содан кейін, техникалық тұрғыдан алғанда, заманауи әлемде қауіпсіздік деңгейі өте жоғары және әлеуетті тұтынушылардың талаптарын қанағаттандыруға қабілетті бірнеше жобалар бар. Демек, жағдай бізде болған жағдайға ұқсас. Біз көптеген жобалардың ішінен таңдадық, содан кейін ұлттық желіге сәйкес келетін, жеткізу тізбегі мен болашақ серіктестерге сәйкес келетін жобаны таңдау қажет, сондықтан бұл бір мезгілде техникалық та мәселе болып табылады. Осыған байланысты барлық ағымдағы жобалар өте жоғары деңгейде, өте қауіпсіз және тиімді.

АЭС пайдалану тәжірибесі, декарбонизация, энергетикалық микс және қаржыландыру

Бізді сіздердің атомдық объектілерді пайдалануда айтарлықтай оң тәжірибелеріңіздің болуы қуантады, сондықтан бізде алдағы жұмыс үшін негіз бар. Ағымдағы талқылауда негізгі бағыт көміртексіздендіру және ресурстарды немесе энергия көздерін СО2 шығарындыларынсыз қалай қамтамасыз ету және жеткізу қауіпсіздігі, өндіріс қауіпсіздігі және экономикалық ауқымдылық трилеммасын шешетін ақылды энергетикалық миксты қалай құру болып табылады. Жобаның басталуын біздің компания қаржыландырады және біз үкімет пен компания арасында осы инвестициялардың қайтарымдылығын қамтамасыз ету үшін сатып алу келісімінің немесе айырмашылық келісімшартының қандай да бір түрімен қаржыландыру бойынша ынтымақтастық болады деп күтеміз.

Оқи отырыңыз: Тимур Жантикин: АЭС салу техникалық мәдениеттің жалпы деңгейін көтереді

АЭС құрылысы экономиканы нығайтады

Айта кету керек, блоктардың құрылысы елге қосымша пайда әкеледі және бизнесті дамыту инвестицияның өзінен әлдеқайда күшті болады. Қаражатты қайтарудың түпкілікті бағасы шектеулі мерзім ішінде болады, бұл әлеуетті қызмет ету мерзімінен әлдеқайда төмен, сондықтан бұл инвестициялардың қайтарылуын қамтамасыз етеді. Инвестициялар сондай-ақ нарықта электр энергиясының бағасын өсірмеу үшін электр энергиясының қолайлы бағасын қамтамасыз етуі керек және біздің шешім қабылдауымыз да бағалаудың осы түріне негізделген.

Әрине, атом электр станциясының әрбір құрылысы бастапқы кезеңде айтарлықтай қомақты инвестицияны қажет етеді, бұл өте жылдам ақша айналымы бар заманауи әлемде оңай емес. Екінші жағынан, ол жеткілікті арзан электр энергиясын және пайдалану кезінде өте төмен өзгермелі шығындарды, сонымен қатар өте ұзақ қызмет ету мерзімін және тұрақты және қауіпсіз өндірісті қамтамасыз етеді. Әрине, ол құрамында СО2 және шығарындылар жоқ электр энегиясын қамтамасыз етеді. Бұл таңдау Атом энергиясы жөніндегі халықаралық агенттіктің әдістемесіне, атап айтқанда TR 396: "Атом электр станцияларына арналған ұсыныстардың экономикалық бағалауы" құжатына негізделген. Ұсынысты бағалау техникалық және коммерциялық талаптарды, сондай-ақ кепілдіктер мен ықтимал тәуекелдерді ескереді, ал бағалау нәтижесі өндірілетін электр энергиясының түпкілікті құны болып табылады. Біз 3+ деңгейлі жобаны талап етеміз. Жоба сондай-ақ қауіпсіздік негіздеріне толығымен сәйкес келетін жергілікті шарттардың негізінде, жергілікті атомдық заңнаманың және сондай-ақ еуропалық коммуналдық қызметтердің талаптарына толығымен сәйкес келетін реттеуші органдардың  талапатарына сәйкес лицензияланады.