Алматыдағы Достық үйінде "Жеңіс жады: Ұрпақтар мен халықтар бірлігі" атты Қазақстан мен Ресей арасындағы бірегей конференция өтті. Шара Ұлы Жеңістің 80 жылдығына арналды және екі ел арасындағы мәдени-тарихи байланыстарды нығайтуда маңызды оқиға болды. Сонымен қатар, бұл жиын Жеңіс мерейтойына арналған бірқатар бірлескен іс-шаралардың бастамасы болды.

Конференцияға жоғары лауазымды қонақтар, оның ішінде ҚР Президенті Әкімшілігінің ішкі саясат бөлімінің меңгерушісі Абзал Нүкенов, ҚР мәдениет және ақпарат министрі Аида Балаева, Ресей Федерациясы Президентінің шетел елдерімен өңіраралық және мәдени байланыстар жөніндегі басқармасы басшысының орынбасары Антон Рыбаков, сондай-ақ екі елдің жастар белсенділері мен ғалымдары қатысты. Олар Жеңіс туралы тарихи жадының рөлі мен оны келешек ұрпақ үшін сақтаудың маңыздылығы туралы ой бөлісті. 

"Әр бесінші қазақстандық соғысқа қатысқан"

Қатысушыларды келе жатқан Жеңіс күнімен құттықтай отырып, Аида Балаева Қазақстан Президенті Қасым-Жомарт Тоқаевтың сөзін келтірді:

"Қазақстан Ұлы Жеңіске, жер бетінде әділет пен бостандықтың салтанат құруына зор үлес қосты. Біз әрқашан халқымыздың ұл-қыздарының ерлігін жадымызда сақтаймыз. Олар өздерінің жанқиярлығы мен батырлығының арқасында бізге бүгінгі бейбіт өмір мен болашаққа үміт сыйлады", – деді ол.

Министрдің айтуынша, соғысқа әр бесінші қазақстандық аттанған. Батырлықтың символына айналған есімдер – Әлия Молдағұлова, Мәншүк Мәметова, Талғат Бигелдинов, Бауыржан Момышұлы, Қасым Қайсенов, Леонид Беда, Рақымжан Қошқарбаев, Сағадат Нұрмағамбетов, Сергей Луганский – ұлт жадына мәңгі жазылды. 528 қазақстандық Кеңес Одағының Батыры атағын алды.

Сондай-ақ қазақстандықтардың партизандық қозғалыстағы ерлігі мен тылдағы қажырлы еңбегі де ерекше аталып өтті.

Соғыс мәдениеттің дамуына серпін берді

Аида Балаева соғыс жылдарында мәдениеттің ел рухын көтерудегі рөлін ерекше атап өтті:

"Иә, Жеңіске бәрі – болат қорытушыдан бастап, ұстазға дейін, балаға дейін үлес қосты. Бірақ мәдениеттің, өнердің рөлін асыра бағалау қиын. Соғыс қиындықтарына қарамастан, мемлекет мәдениетті қолдап қана қоймай, оның қуатын Жеңіс үшін тиімді пайдаланды", – деді ол.

Статистика бойынша, қазақстандық концерттік ұйымдар соғыс жылдарында 36 525 концерт өткізген. Олар майданда, шеп маңында, госпитальдерде өнер көрсеткен.

Сонымен қатар, эвакуацияланған киностудиялар базасында қазақ киносы дами бастады. 1943 жылы "Қазақфильмде" түсірілген "Ақ раушан" фильміне Шәкен Айманов түскен. Бүгінде студия осы дарынды актер мен режиссердің есімін иеленуде. Қазақстан мен Ресей кинематографистерінің ынтымақтастығы отандық киноиндустрияның негізін қалады.

Соғыс жылдарында әдебиет пен поэзия саласында да көптеген туындылар дүниеге келді. Жамбыл Жабаевтың "Ленинградтық өренім!" өлеңі бүкіл халықты рухтандырған символға айналды.

1944 жылы Мұқан Төлебаев, Евгений Брусиловский және Латиф Хамиди алғаш рет Қазақ КСР Мемлекеттік Әнұранын жазды. Сол жылдары айтыс өнері де қайта жанданды.

Бірлескен жоспарлар және алдағы шаралар

Конференция үш панельдік сессияны қамтыды:

  • "Жеңіс жады: ұрпақтар мен мәдениеттер арасындағы көпір"
  • "Жеңіс жадына арналған жастар қозғалыстары"
  • "Ортақ тарихты нығайтатын заманауи жобалар"

Шара барысында 2025 жылға арналған Қазақстан мен Ресей арасындағы гуманитарлық ынтымақтастық жөніндегі іс-шаралар жоспарына қол қойылды.

Мерейтой қарсаңында тараптар акциялар, форумдар және мәдени іс-шаралар өткізуге уағдаласты.